Wat hebben pizza, hamburgers, chips en koekjes met elkaar gemeen? Ze bevatten alle drie de verslavende combinatie van vet, suiker en zout waardoor je steeds naar meer en grotere hoeveelheden hunkert. Dit fenomeen, bedacht door Amerikaans marktonderzoeker en psychoanalyticus Howard Moskowitz, wordt “the bliss point” genoemd en is terug te vinden bij het merendeel van bewerkte voedingsmiddelen. De verhouding van vet, suiker en zout werd door de voedingsindustrie met precisie samengesteld zodat de mens een onweerstaanbaar voedingsmiddel voorgeschoteld krijgt. Het draagt hierdoor bij tot de steeds groeiende prevalentie van overgewicht en obesitas én zorgt het voor grote winsten bij voedingsfabrieken.
Hoe onze fysiologie gemanipuleerd wordt:
Wanneer we eten, word na enige tijd het hormoon leptine uitgescheiden. Hoe meer leptine in de bloedbaan aanwezig is, hoe meer we een gevoel van verzadiging ervaren. Hierdoor krijgen de hersenen een signaal zodat we stoppen met eten.
Echter wordt dit systeem verstoord bij het eten van voedingsmiddelen die rijk zijn aan een combinatie van vet, suiker en zout. Onderzoek onder leiding van Amerikaanse wetenschappers P.M. Johnson en P.J. Kenny bewees dat wanneer ratten deze voedingsmiddelen eten, geneigd zijn zich te overeten. Dit is te danken aan de vrijgave van dopamine, het gelukshormoon, bij het eten van bijvoorbeeld gebak, hamburgers of chocolade. Hoe meer de ratten van het onweerstaanbaar voedsel eten, hoe meer voedsel ze de volgende keer moeten eten om dezelfde gelukzalige emoties te ervaren. Dit gevaarlijk patroon is ook bij de mens terug te vinden.
Dopamine staat in verband met beloning en plezier. De hersenen leggen een connectie tussen de verslavende voedingsmiddelen en het genotvol gevoel dat men erdoor ervaart. Telkens wanneer men in een dipje zit, troost zoekt, gestrest is of op zoek is naar een remedie tegen verveling, krijgen we een signaal van onze hersenen om vet-, suiker-, en zoutrijke voedingsmiddelen te eten zodat we ons beter voelen.
Hoe we steeds in verleiding worden gebracht om méér te eten van voeding bestaande uit het verslavende trio van vet, suiker en zout, is te vergelijken met een cocaïne- of heroïneverslaving. We willen steeds meer en meer, omdat ons lichaam resistent is geworden aan de dopamine die bij een vorige hoeveelheid vrijkomt.
Tips
Geef de voorkeur aan onbewerkt voedsel
Aan onbewerkt voedsel is geen extra vet, zout of suiker toegevoegd. Hierdoor zal je merken dat je niet verleid bent om er steeds meer van te eten. Indien een bewerkt voedingsmiddel niet te vermijden is, check je best de ingrediëntenlijst alvorens je het in je winkelmandje gooit. Vergelijk enkele producten en focus je vooral op vetten, suikers en zout. Hoe meer vooraan deze in de ingrediëntenlijst staan, hoe hoger de concentratie in het voedingsmiddel.
Koppel eten niet aan slechte emoties
Omdat ons brein een connectie heeft gemaakt tussen bepaalde emoties zoals droefheid, verveling, stress… en voeding consumeren dat rijk is aan vet, suiker en zout is het moeilijk om te weerstaan aan onder andere chocolade, frieten en chips wanneer je deze gevoelens ervaart. Zorg ervoor dat je andere opties hebt om je terug opgewekt te voelen: maak een korte wandeling met je hond, bel je beste vriend(in) of beluister een inspirerende podcast.
Vermijd breinloos eten
Hoogstwaarschijnlijk heb je al ondervonden dat een zak chip net iets sneller leeg is wanneer je hem tijdens een spannende serie verorbert. Afleiding, zoals tv kijken, pc-werk of doelloos scrollen op je smartphone zorgt ervoor dat we meer en sneller eten dan anders. Zorg er dus voor dat je geen eten bij de hand hebt in deze situaties. Vind je het fijn om toch op iets te knabbelen tijdens je favoriete tv-show? Zorg dan dat je op voorhand een kommetje gevuld hebt en hou het bij deze ene portie.
