info@dietist-tom.be — 0472 84 01 30

Helpt vitamine D tegen corona?

Het zou een simpel en goedkoop middel tegen corona kunnen zijn: vitamine D, een vitamine die we aanmaken onder invloed van zonlicht. Wereldwijd wordt onderzoek gedaan naar het verband tussen een tekort aan vitamine D en Covid-19. Moeten we maar alvast beginnen met supplementen slikken? Vijf vragen en vijf antwoorden.

Het zou een simpel en goedkoop medicijn tegen corona kunnen zijn: elke dag een pilletje zonlicht. Vitamine D is onmisbaar voor een sterk immuunsysteem, en we maken het aan in onze huid onder invloed van zonnestralen. Maar veel mensen hebben er iets te weinig van. En met een lockdown achter de rug zal dat er niet beter op zijn geworden. 

Nu blijkt sprake van een opmerkelijke samenloop: de groep die minder vitamine D aanmaakt (ouderen, mensen met een donkere huid, mensen met obesitas) wordt onevenredig hard getroffen door het coronavirus, een kwestie die wetenschappers wereldwijd intrigeert. Er zijn inmiddels tientallen studies gepubliceerd of onderweg. Overal is men koortsachtig aan het uitzoeken of een dagelijkse vitamine D-pil ons kan beschermen tegen een coronabesmetting, of een ernstig beloop van Covid-19 kan voorkomen. 

De Britse en de Israëlische ministers van Volksgezondheid hebben onlangs aangekondigd dat zij het gebruik van de sunshine vitamin gaan promoten. Moeten we, in afwachting van een corona-oordeel, alvast allemaal maar een supplement gaan slikken? Antwoord op vijf vragen.

Hoeveel mensen hebben een tekort?

Voor vitamine D is internationaal een ondergrens vastgesteld en er zijn hier maar weinig mensen die dat minimum niet halen. Maar bij ongeveer de helft van alle volwassenen is het gehalte in het bloed wel erg laag, zegt Huub Savelkoul, hoogleraar immunologie aan Wageningen Universiteit. Dat zijn vooral mensen met een donkere huid (pigment absorbeert zonlicht), mensen met overgewicht (vitamine D wordt opgeslagen in vetweefsel en is dan niet meer beschikbaar) en ouderen (zitten vaker binnen en maken minder aan). Dat tekort is logischerwijs nijpender in de wintermaanden. Vitamine D zit ook in voeding, vooral in vette vis. Maar het is heel lastig om een tekort via voedsel aan te vullen, benadrukt Savelkoul. Daarvoor zouden we iedere dag flinke moten vis moeten verorberen.

Wat kan vitamine D in ons lichaam tegen het coronavirus uitrichten?

Covid-19-patiënten hebben vaak last van hun immuunsysteem dat in reactie op het coronavirus uit de bocht vliegt. Vitamine D zou die ontsporing kunnen bedwingen, blijkt onder meer uit Amerikaans onderzoek. Het immuunsysteem functioneert als een orkest met perfect op elkaar afgestemde muzikanten, zegt Savelkoul, en vitamine D zorgt er als het ware voor dat de dirigent goed blijft functioneren. Er zijn ook aanwijzingen dat de vitamine een virusremmend effect heeft in het slijmvlies van de neus.

Wat levert onderzoek bij patiënten tot nu toe op?

Mensen met een tekort aan vitamine D lopen het coronavirus veel vaker op, het beloop van de ziekte is bij hen ernstiger en de sterfte is hoger. Er zijn tientallen internationale onderzoeken, onder grote groepen patiënten, die dat de afgelopen maanden keer op keer hebben aangetoond. Maar dat soort onderzoek, waarbij als het ware wordt teruggekeken, levert zwak bewijs op. Wie zegt dat de vitamine de oorzaak is van die slechtere uitkomsten? Het kan ook zijn dat de zaak omgekeerd ligt, dat het de ziekte is die het vitaminetekort veroorzaakt.

Het sterkste bewijs komt altijd van onderzoek waarbij proefpersonen met de dobbelsteen in twee groepen worden verdeeld, en één groep vitamine D gaat slikken. Zo’n onderzoek is alleen nog maar in een Spaans ziekenhuis gedaan, met op het eerste oog een bijzonder resultaat: de coronapatiënten die vitamine D kregen kwamen veel minder vaak op de intensive care en overleden minder vaak dan de patiënten die niets kregen. Maar de groep was klein (76 patiënten) en in de vitaminegroep zaten minder patiënten met een hoge bloeddruk, dus hun vooruitzichten waren beter.

Vitamine D wordt door artsen weleens betiteld als de ‘haarlemmerolie voor de gezondheid’. Een tekort wordt namelijk in verband gebracht met de meest uiteenlopende klachten en ziektes, terwijl daarvoor niet altijd hard bewijs bestaat. Ook nu waarschuwen sceptici voor teveel halleluja: er is formeel nog geen overtuigend klinisch bewijs voor een effect van vitamine D tegen het coronavirus.

Ook niet bij andere virusinfecties, zoals een verkoudheid of de griep?

Daar is wél bewijs: een grote groep internationale wetenschappers concludeerde drie jaar geleden, na weging van het beste onderzoek, dat extra vitamine D beschermt tegen het krijgen van een luchtweginfectie. Vooral bij mensen met een tekort. Ook bij astma en allergieën zijn de positieve effecten onderbouwd. Maar er is geen sprake van een wondermiddel, erkent immunoloog Savelkoul. Het effect is klein en het duurt ook even voordat het optreedt. ‘Je moet zes weken tot drie maanden dagelijks een supplement slikken om de hoeveelheid vitamine D in je bloed te verhogen. Dus denk niet: ik slik morgen een pilletje, dan ben ik overmorgen beschermd.’

Hoe luidt nu de voorlopige conclusie?

Willen we het allerbeste bewijs, dan moeten grote groepen patiënten lange tijd worden gevolgd, waarna de resultaten uit al die onderzoeken in een meta-analyse moeten worden gewogen, zegt Savelkoul. ‘Dan ben je drie jaar verder. Dat is de klem waar we nu in zitten, dat duurt te lang.’ Dat, terwijl er volgens hem intussen zoveel aanwijzingen zijn dat vitamine D de ontstekingsreactie in het lichaam afremt, dat het een gemiste kans zou zijn om daar niet van te profiteren.

Hij sluit zich daarom aan bij een groeiende groep collega’s die in vakbladen oproepen om in de strijd tegen corona het vitamine D-gebruik te stimuleren. Mogelijk kan vitamine D bij sommige mensen een infectie afwenden, of voorkomen dat een besmetting hen erg ziek maakt, schreven Britse wetenschappers onlangs in vakblad The Lancet. ‘We hebben niets te verliezen en mogelijk veel te winnen’, concluderen ze.

In de zomer zoveel mogelijk naar buiten en in de winter een vitamine D-pil. Dat is volgens Savelkoul, die overigens geen belangen heeft in de vitamine-industrie, de beste strategie. Nadelen zijn er niet volgens hem, tenzij je een megadosis gaat slikken. Een pilletje van 25 tot 50 microgram per dag is genoeg: ‘Het gaat er alleen om dat je een eventueel tekort aanvult.’

Suppletie

Tijdens onze zonloze winters zit er niets anders op dan via een supplement het tekort aan te vullen.

Aanbevelingen

  • Als je geen weet hebt van je vitamine D gehalte neem dagelijks 2000 IE tot 3000 IE
  • Als je weet dat je een tekort hebt kan je dagelijks 4000 IE tot 6000 IE nemen

Neem deze supplementen zeker van november tot maart of tot het weer het toelaat om bijna dagelijks in de zon te zitten.

En vergeet niet, als er zon is en je zit er niet in, dan neem je gewoon geen vitamine D op!

In de praktijk is er vitamine D 3000 IU van SANAS te verkrijgen.

Artikel delen:

Deze vind je misschien ook interessant